Welkom bij Henriëtte op reis!
….
EDINBURGH
Eind juli 2012 hebben we een citytrip gemaakt naar de Schotse hoofdstad. Met Ryanair zijn we een goed uur later op de plaats van bestemming, waar het uur tijdsverschil maakt dat het bij aankomst weer dezelfde tijd is als bij vertrek in Weeze. Dat tijdsvoordeel komt goed van pas voor dit kort weekend waarin we alles willen zien en beleven wat de stad te bieden heeft.
Het is een frisse en wisselvallige zomerdag, precies zoals je dat in Schotland verwacht. Gelukkig is thuis de periode van een paar tropische zomerdagen ook voorbij zodat ik geen heimwee hoef te krijgen naar het Hollandse klimaat.
Het is een frisse en wisselvallige zomerdag, precies zoals je dat in Schotland verwacht. Gelukkig is thuis de periode van een paar tropische zomerdagen ook voorbij zodat ik geen heimwee hoef te krijgen naar het Hollandse klimaat.
Het compacte stadscentrum bestaat ruwweg uit twee parallel liggende stadsdelen, de hoger gelegen en van oorsprong Middeleeuwse Old Town en de in klassieke Georgian stijl gebouwde 18e eeuwse New Town.
De scheiding wordt gevormd door Princes street, een brede straat geflankeerd door een mooi park waarboven het machtige kasteel uittorent en aan de andere kant door een aaneenschakeling van winkels, hotels en restaurants.
Daarboven ligt de Royal Mile, de één mijl (1,6 km) lange verbindingsweg in de hoger gelegen Old Town die Castle Rock met The Palace of Holyroodhouse verbindt en onderweg enkele keren van naam veranderd. Zo strekt de weg zich uit over de straten Castlehill, Lawnmarket, High Street en Canongate. De omliggende Old Town en New Town aan de andere kant van het park kwamen in 1995 op de Werelderfgoedlijst van Unesco. De stad heeft meer dan 4500 gebouwen die als beschermd of behoudenswaardig staan aangemerkt.
De St Giles Cathedral is in zijn grijze somberheid samen met het kasteel en het paleis een van de bekendste monumenten van Edinburgh. Na een brand in 1385 werd de High Kirk in 100 jaar tijd herbouwd. Het middeleeuwse karkater is vrijwel geheel verdwenen als gevolg van de verbouwingen. Het gotische exterieur wordt gedomineerd door de 15e eeuwse toren, het enige deel dat aan een ingrijpende 19e eeuwse renovatie is ontsnapt.
Bij de Thistle Chapel houdt een doedelzak spelende engel boven de ingang de wacht.
Twee lege, rode tronen op een klein verhoogd bordes met rood tapijt laten zien dat Holyroodhouse de officiële residentie is van de Britse konigin wanneer zij in Edinburgh verblijft. Tijdens de koninklijke aanwezigheid is het voor bezoekers niet mogelijk hier een kijkje te nemen.
Het nu vredige paleis kent een lange, dramatische geschiedenis. Hier keek de hoogzwangere Mary, Queen of Schots, toe hoe haar secretaris vermoord werd in opdracht van haar jaloerse echtgenoot.
Ook koningin Victoria rustte uit in Holyroodhouse als ze van Londen onderweg was naar het nieuw aangekochte kasteel Balmoral in de Schotse hooglanden.
Het nu vredige paleis kent een lange, dramatische geschiedenis. Hier keek de hoogzwangere Mary, Queen of Schots, toe hoe haar secretaris vermoord werd in opdracht van haar jaloerse echtgenoot.
Ook koningin Victoria rustte uit in Holyroodhouse als ze van Londen onderweg was naar het nieuw aangekochte kasteel Balmoral in de Schotse hooglanden.
Holyrood Park grenst aan The Palace of Holyroodhouse en omvat ruim 260ha gevarieerd terrein, bekroond door een 250m hoge heuvel. Deze wordt Arthur's Seat genoemd en is eigenlijk een vulkaan die al 350 miljoen jaar uitgedoofd is. De naam Holyrood, wat heilig kruis betekent, verwijst naar een gebeurtenis in het verleden toen het park koninklijk jachtgebied was en koning David I tijdens een jachtpartij door een hertebok van zijn paard werd gestoten. Volgens de overlevering verscheen er op wonderbaarlijke wijze een kruis in zijn handen om het dier mee af te weren.
Het park omvat drie kleine lochs met zwanen en eenden.
Calton Hill ligt op 10 minuten lopen van Princes Street en biedt de beste vergezichten op de stad. Op de heuvel staan een verzameling vroeg 19e eeuwse monumenten in klassieke stijl, waaraan Edinburgh de bijnaam 'het Athene van het Noorden' te danken heeft. Een direkte verwijzing naar Athene is het onafgemaakte National Monument in de stijl van het Parthenon, een gedenkteken voor de geneuvelden van de Napoleontische oorlogen. De bouw begon in 1822, maar geldgebrek stond voltooiing in de weg. In de loop van de jaren heeft schaamte over het onvoltooide bouwwerk plaatsgemaakt voor vertedering.
Daarnaast staat het 32 meter hoge Nelson Monument, een toren in de vorm van een omgekeerde telescoop. Tot de andere monumenten behoren de veel gefotografeerde Dugald Steward Memorial, een monument met ronde pilaren en een koepeldak, dat opgedragen is aan een inmiddels vergeten universiteitsprofessor.
Maar het weidse panorama rondom maakt de beklimming vooral de moeite waard.
Daarnaast staat het 32 meter hoge Nelson Monument, een toren in de vorm van een omgekeerde telescoop. Tot de andere monumenten behoren de veel gefotografeerde Dugald Steward Memorial, een monument met ronde pilaren en een koepeldak, dat opgedragen is aan een inmiddels vergeten universiteitsprofessor.
Maar het weidse panorama rondom maakt de beklimming vooral de moeite waard.
Princess street is de niet te vermijden hoofdader in het centrum. In het zuiden liggen de Princes street Gardens met uitzicht op het kasteel en Old Town. In vroeger tijden was het park voorbehouden aan de welvarende bewoners van Princes street, maar sinds 1876 mag iedereen er rondlopen en relaxen op een bankje. Aan de rand van het park ligt Waverly station en het Balmoral hotel. Het noorden van princes street wordt ontsierd door een lange rij nieuwe gebouwen met allerlei winkels erin. Met Jenners als opvallende uitzondering, het fraaie oude warenhuis dat al in 1838 de deuren opende. Later raakte het in verval en in 2005 werd het verkocht aan House of Fraser. Voor de lokale bevolking blijft het echter Jenners.
257 treden naar de top. Het kleine informatiebord bij de ingang van het Scott Monument zie ik als waarschuwing dat het ver is naar boven. Het bord vertelt er niet bij dat de wenteltraptreden steeds smaller worden naarmate je de top nadert. Na de beklimming van Calton Hill en de heuvels van Holyroodpark neem ik de waarschuwing ter harte en laat ik treden van de 65m hoge, beroete, stenen vuurpijl met zijn gotische siertoren voor wat ze zijn. Met mijn hoogtevrees en claustrofobie zal ik het ongetwijfeld prachtige uitzicht vanaf het platform in de top moeten missen.
Dit bekende symbool van Edinburgh werd in 1846 opgericht als huldeblijk aan Sir Walter Schott, een van de belangrijkste figuren uit de Schotse literatuur.
Dit bekende symbool van Edinburgh werd in 1846 opgericht als huldeblijk aan Sir Walter Schott, een van de belangrijkste figuren uit de Schotse literatuur.
De architect die het monument ontwierp heeft zelf niet veel plezier van zijn creatie gehad, nog voordat het gebouw af was viel hij op een mistige avond in het kanaal en verdronk.
Niets erboven, niets ernaast: Edinburgh castle werd gebouwd om de stad onneembaar te maken. Nu maakt het de stad juist aantrekkelijk. Het ligt op een van de grote vulkanische rotsen uit de ijstijd en is samen met de gedoofde vulkaan Arthurs's Seat een van de zeven toppen die de stad domineren. Het is meer dan 350 miljoen jaar geleden dat Arthur voor het laatst lava en as spuwde, maar in Edinburgh zijn ze er trots op dat ze als enige grote Europese stad een vulkaan hebben. Het kasteel op de basalten kern van de dode vulkaar heeft wisselende functies gehad: die van vesting, koninklijk paleis, kazerne en gevangenis.
Het zwaar versterkte kasteel is het natuurlijke middelpunt van de stad, die zich vandaaruit tot het culturele, politieke, financiele en intellectuele centrum van Schotland heeft ontwikkeld. Qua inwoneraantal is Glasgow groter, maar de inwoners van Edinburgh weten dat hun stad in alle opzichten de hoofdstad is. De universiteiten vinden zichzelf net iets beter en architeconisch gezien is de stad harmonieuzer. Vooral in augustus als festivals Edinburgh op zijn kop zetten is het de meest vooraanstaande stad van Schotland.
Alleen op het gebied van sport is Edinburgh niet de hoofdstad, de plaatselijke voetbalclubs spelen slechts een bijrol in de Schotse competitie waar Glasgow overheerst.
Alleen op het gebied van sport is Edinburgh niet de hoofdstad, de plaatselijke voetbalclubs spelen slechts een bijrol in de Schotse competitie waar Glasgow overheerst.
De Schotse keuken is bekend en berucht om black pudding -bloedworst- en Haggis: stukjes hart, lever en long vermengd met ui, roggemeel en kruiden die een paar uur worden gekookt in een schapenmaag en natuurlijk vergezeld gaan met een goed glas whisky. Ondanks de betere economie hebben de Schotten haggis niet opgegeven. Zelfs bij de betere restaurants staat het op de kaart. Alhoewel er ook een vegetarische variant van Haggis bestaat waarbij de dierlijke producten zijn vervangen door bonen, linzen en noten, hou ik het nu bij een gepofte aardappel met bacon and cheese, die veel snackbars op het menu hebben.
Tijdens onze stadswandeling laat de stad zich steeds weer van een andere kant zien, de tuinen van Princes Street Gardens onder het alomtegenwoordige kasteel, de middeleeuwse zijsteegjes van de Royal Mile, de grootse Georgian huizenrijen van de New Town en het opzienbarende groene landschap van Holyrood Park. Er bestaat waarschijnlijk geen andere stad die zó rijk is aan onverwachte, spectaculaire uitzichten vanaf bruggen en heuvels. De hele oude stad is van geschiedenis doordrongen en met nieuwe attracties ook uitstekend op de toekomst voorbereid.
Een fikse hoosbui zet helaas een streep door het plan om aan het einde van de dag nog een bliksembezoek aan de historische havenplaats Leith te brengen. In 1920 werd dit havenplaatsje ingelijfd bij de stad, waarvan het nu een noordoostelijke buitenwijk is. De toeristische attractie in de vorm van het voormalige koninklijke jacht Britannia dat voor anker ligt in Leith, moeten we voor een volgende keer bewaren. De volgende ochtend brengt Ryanair ons al voor zonsopgang weer naar Weeze. Jammer dat de vluchttijden voor dit weekendje zo ongunstig zijn, maar we hebben een goed beeld van de stad en eerste indruk van de Schotse sfeer gekregen.
Het regenachtige en frisse klimaat zorgt ervoor dat ik niet gauw een zomervakantie in Schotland zal doorbrengen, maar voor weer een kort bezoekje wil ik graag nog eens terugkeren om de verdere omgeving te verkennen.
Maak jouw eigen website met JouwWeb